Çin ve Latin Amerika-Karayip ülkeleri 5 programla ortak kalkınmayı teşvik edecek

 Xi, Çin ile bölge ülkeleri arasındaki ilişkilerin geleceğine yönelik stratejik bir yol haritası da sundu.

Bu yıl, Çin-Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu Forumu’nun resmî olarak başlatılmasının 10. yılı. Geride kalan 10 yılda Xi Jinping, Latin Amerika ve Karayipler bölgesine 6 ziyaret gerçekleştirerek ikili ilişkilere bizzat yön verdi. Taraflar, yüksek kaliteli Kuşak ve Yol inşası çerçevesinde 200’ü aşkın altyapı projesini hayata geçirdi ve milyonlarca kişilik istihdam oluşturdu. Aynı zamanda Çin-Latin Amerika Genç Liderler Eğitim Kampı, Çin-Latin Amerika Bilim ve Teknoloji Ortaklığı Programı ve Çin-Latin Amerika Kültür Yılı gibi etkinliklerle halklar arası bağlar güçlendirildi. Xi Jinping'in ifadesiyle, Forum artık genç bir fidandan güçlü bir ağaca dönüştü.

Gelecekte bu ağacı büyütmek üzere Çin, şu 5 programı ortaya koydu: Dayanışma Programı, Kalkınma Programı, Medeniyet Programı, Barış Programı ve Halklar Arası Bağlantı Programı.

Dayanışma Programı kapsamında Çin, tarafların temel çıkarları ve önemli hassasiyetleri konusunda birbirini desteklemeye devam edeceğini, Birleşmiş Milletler’in merkezinde olduğu uluslararası sistemi ve uluslararası hukuka dayalı düzeni kararlılıkla savunacağını vurguladı.

12 Mayıs’ta Çin ve Brezilya, Ukrayna krizine ilişkin ortak bir açıklama yayımlayarak, Rusya ve Ukrayna’nın mümkün olan en kısa sürede doğrudan diyaloğa başlaması yönündeki beklentilerini dile getirdi. Bu girişim, Çin ile Brezilya'nın uluslararası meselelerde akıl ve güç birliğiyle hareket ettiğini ortaya koydu.

Kalkınma Programı da dikkat çekici başlıklar içeriyor. 2024 yılında Çin ile Latin Amerika ve Karayipler arasındaki ticaret hacmi 518 milyar 470 milyon ABD dolarına ulaştı. Bu rakam, 10 yıl önce 269 milyar dolar seviyesindeydi. Geçen on yıl boyunca hayata geçirilen Puerto Peñasco’daki fotovoltaik proje (Meksika), Monte Belle yüksek gerilim iletim hatları (Brezilya) ve Chancay Limanı (Peru) gibi projeler, bölge halklarına somut faydalar sağladı.

Gelecekte, iki taraf kalkınma stratejilerini daha fazla uyumlandıracak, Kuşak ve Yol inşasını yüksek kaliteli şekilde ilerletecek; altyapı, tarım-gıda, enerji ve maden gibi geleneksel alanlardaki işbirliğini derinleştirmenin yanı sıra temiz enerji, 5G iletişim, dijital ekonomi ve yapay zekâ gibi yeni alanlarda da ortaklıklarını genişletecek.

Halklar Arası Bağlantı Programı çerçevesinde Çin, önümüzdeki üç yıl boyunca Latin Amerika ve Karayipler'e yönelik olarak 3 bin 500 hükümet bursu, 10 bin eğitim fırsatı, 500 Çince öğretmen bursu ve 300 yoksullukla mücadele eğitimi gibi çeşitli uygulamaları hayata geçirecek.

Yeni bir tarihî başlangıç noktasında bulunan Çin ile Latin Amerika ve Karayip ülkeleri, bu 5 program doğrultusunda ortak kalkınmak ve canlanmak için ortak çaba gösterecek, Çin-Latin Amerika kader birliğini sağlaşlaştıracak. Böylelikle çalkantılı bir dünyaya istikrar ve olumlu enerji katkısı sunacak.